Sjálfsvígsforvarnir
Starfsemi embættis landlæknis á sviði sjálfsvígsforvarna felur m.a. í sér að fylgja eftir gildandi aðgerðaáætlun til að fækka sjálfsvígum á Íslandi.
Lífsbrú - miðstöð sjálfsvígsforvarna, sem starfar undir merkjum embættis landlæknis, er faglegur ráðgjafi stjórnvalda á sviði sjálfsvígsforvarna í samvinnu við fagráð um sjálfsvígsforvarnir. Með Lífsbrú er stuðlað að samvinnu meðal þeirra sem vinna að málaflokknum innan og utanlands. Á vegum Lífsbúar - miðstöðvar sjálfsvígsforvarna er fylgst með rannsóknum, unnið að gerð fræðsluefnis fyrir almenning og fagfólk og stuðlað að vitundarvakningu um málaflokkinn.
Aðgerðaáætlun til að fækka sjálfsvígum á Íslandi
Í aðgerðaáætluninni eru yfir 50 aðgerðir í 6 liðum:
Efling geðheilsu og seiglu í samfélaginu
Gæðaþjónusta á sviði geðheilbrigðis
Takmörkun á aðgengi að hættulegum efnum, hlutum og aðstæðum
Aðgerðir til að draga úr áhættu meðal sérstakra áhættuhópa
Stuðningur við aðstandendur og eftirlifendur
Efling þekkingu á sviði sjálfsvíga og sjálfsvígsforvarna
Flestar aðgerðir eru á ábyrgð heilbrigðisráðuneytisins. Staða aðgerðaráætlunarinnar er sú að náðst hefur að klára nokkrar aðgerðir, sumar aðgerðir eru í vinnslu en aðrar eru á bið.
Um sjálfsvíg
Forvarnarstarf sjálfsvíga getur verið flókið enda eru áhættuþættirnir margir en um að ræða samspil líkamlegra, umhverfis- og félagslegra þátta. Bakgrunnur og orsakaferli á bak við hvert sjálfsvíg er mismunandi, rétt eins og saga hvers einstaklings er einstök á sinn hátt. Þar geta spilað inn í félagslegar aðstæður, skyndileg áföll, missir eða langvarandi streita, persónuleikaþættir sem kunna að einkennast af reiði og hvatvísi, óhófleg áfengis- og vímuefnaneysla, þunglyndi og/eða mikill kvíði og vanlíðan.
Tölfræði
Sjálfsvíg eru fremur fátíð miðað við stærstu flokka dánarorsaka. Síðastliðinn áratug hefur árlegur fjöldi sjálfsvíga á Íslandi verið á bilinu 34–49. Sjá nánar tölfræði um sjálfsvíg.
Sjálfsvíg eru að jafnaði tíðari meðal karla en kvenna, á meðan tíðni sjálfsvígstilrauna er hærri meðal kvenna og yngri aldurshópa. Sjálfsskaði og sjálfsvígstilraun er hins vegar þekktur áhættuþáttur sjálfsvíga, sem ýtir undir mikilvægi þess að einstaklingar fái góðan stuðning, eftirfylgd og viðeigandi meðferð í kjölfar sjálfsvígstilraunar.
Tengt efni
Aðgerðaáætlun til að fækka sjálfsvígum á Íslandi. Útgefið 2018
Sjálfsvígshugsanir og sjálfsvígstilraunir meðal íslenskra ungmenna. Útgefið 2018
Viðbragðsáætlun vegna skyndilegs andláts á vinnustað. Útgefið 2022
Ástvinamissir vegna sjálfsvígs. Handbók til sjálfshálpar fyrir aðstandendur. Útgefið 2023
Að finna orðin. Hjálplegar leiðir til að styðja þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi. Útgefið 2023
Viðmið til að draga úr fordómafullri umræðu um geðheilbrigðismál í fjölmiðlum
Sjálfsvígsforvarnir: Innleiðing SUPRA á Íslandi. Veggspjald. Útgefið 2023
Þjónustuaðili
Embætti landlæknis