Ársskýrsla 2023
Framtíðarsýn Vinnueftirlitsins er skýr um að stuðla að bættri vellíðan, heilsu og öryggi starfsfólks. Vinnuverndarstarf þarf að vera í stöðugri þróun í takti við örar breytingar á vinnumarkaði. Á árinu fylgdum við stefnumarkandi áherslum okkar og leituðum nýrra leiða til að vinna að því að sýn okkar raungerist. Þannig tryggjum við að starfsemin þróist í takt við tækni- og samfélagsbreytingar.
Samhliða því að efla hefðbundnar vettvangsathuganir hófum við stafræn samskipti við vinnustaði landsins. Stafræn samskipti felast í því að kalla eftir upplýsingum um vinnuverndarstarf vinnustaða og hvetja þá þar með til að huga að grunnstoðum vinnuverndar sem er samvinnan milli atvinnurekenda, stjórnenda og starfsfólks til að viðhalda og bæta öryggi og aðbúnað á vinnustöðum. Í samvinnunni felst meðal annars að meta saman áhættuna á vinnustaðnum og draga úr henni með viðeigandi ráðstöfunum.
Við viljum ná til sem flestra þátttakenda á innlendum vinnumarkaði til að vekja athygli á mikilvægi vinnuverndar. Við fylgjum því stefnu okkar um að upplýsingar séu aðgengilegar á stafrænu formi og að efnið sé einfalt, hvetjandi og hnitmiðað þannig að það nái eyrum sem flestra. Vefur stofnunarinnar er nýttur til að miðla upplýsingum ásamt því að leitast er við að koma skilaboðunum beint til fólks í gengum þá miðla sem það notar mest, eins og vef- og samfélagsmiðla. Er þetta ekki hvað síst mikilvægt til að ná til yngri þátttakenda á vinnumarkaði.
Riðið var á vaðið á árinu með tveimur aðgerðarvakningum þar sem gerðar voru áberandi og eftirminnilegar auglýsingar en að baki þeim voru lendingarsíður með nýju fræðslu- og stoðefni. Markmiðið var að hvetja til samfélagslegrar umræðu um mikilvægi góðrar vinnustaðamenningar, þar á meðal samskipta á vinnustöðum, til að stuðla að vellíðan og koma í veg fyrir neikvæð samskipti svo sem áreitni, ofbeldi og einelti. Árangurinn var góður en notendum á vef stofnunarinnar fjölgaði á árinu um tæp 36% miðað við árið á undan.
Vinnuvernd snýst um að stuðla að öryggi og vellíðan starfsfólks og hvetjum við því vinnustaði til að skoða leiðir til að vinnuvernd verði hluti af daglegu lífi starfsfólks. Viðhorf fólks sem starfar saman ásamt gildum þess og venjum geta skipt sköpum um hvort árangur náist í störfum þess. Þau hafa áhrif á samskipti þess, samvinnu og lausn mála innan vinnustaðarins. Jákvæð og uppbyggileg viðhorf ásamt gagnkvæmu trausti, vinsemd og virðingu eru því grundvöllur heilbrigðrar vinnustaðamenningar. Þau eru einnig til þess fallin að starfsfólk sjái tækifæri frekar en hindranir í breytingum, hvort sem þær tengjast nýrri tækni eða fólki, leggi við hlustir og setji sig í spor hvers annars.
Vinnustaðir þar sem heilbrigð vinnustaðamenning ríkir eru líklegri til að ná árangri á sviði vinnuverndar. Starfsfólk upplifir vellíðan og öryggi og þannig aukast líkur á að það komi heilt heim úr vinnu, ekki aðeins eftir sérhvern vinnudag heldur starfsævina á enda.
Við viljum því hvetja öll sem starfa á innlendum vinnumarkaði til að huga að eigin viðhorfum til að kanna hvort breytinga sé þörf. Þú, lesandi góður, situr sjálfur við stjórnvölinn og því fylgir alltaf bæði persónuleg ábyrgðatilfinning og fyrirhyggja að velja sér viðhorfin. Tökum höndum saman og stuðlum að vellíðan og fækkun slysa við vinnu á íslenskum vinnumarkaði.
Kær kveðja,
Hanna Sigríður Gunnsteinsdóttir,
forstjóri
Vinnueftirlitið er miðstöð vinnuverndarstarfs í landinu. Hlutverk þess er að stuðla að bættri vellíðna, heilsu og öryggi starfsfólks þannig að öll komi heil heim úr vinnu starfsævina á enda. Kjarnastarfsemi þess lítur að vettvangsathugunum, stafrænum samskiptum og eftirliti með vinnuvélum og tækjum.
Gildi Vinnueftirlitsins
Traust – Samvinna – Forvarnir - Árangur
Með samvinnu og trausti stuðlum við að forvörnum og náum árangri saman.
Eftirlit með vélum og tækjum er stór þáttur í starfsemi Vinnueftirlitsins.
Vettvangsathuganir eru annar veigamikill þáttur en í þeim er haft eftirlit með aðbúnaði, hollustuháttum og öryggi á vinnustöðum og gefin fyrirmæli um úrbætur gerist þess þörf. Áhersla er á þverfaglega nálgun með tilliti til fimm meginþátta vinnuverndar sem eru efni og efnahættur, álagsþættir er tengjast stoðkerfinu, sálfélagslegt vinnuumhverfi, tæki og vélbúnaður og umhverfisþættir.
Vinnueftirlitið hefur einnig það hlutverk að halda skrá yfir vinnuslys sem atvinnurekendum er skylt að tilkynna til stofnunarinnar. Tilgangurinn er að afla þekkingar um tíðni og orsakir vinnuslysa svo efla megi forvarnarstarf á vinnustöðum og koma í veg fyrir að slys endurtaki sig á sama eða sambærilegum vinnustöðum.
Vinnuvélaeftirlit
32.380 vélar og tæki voru á skrá í lok árs. Vélar og tæki voru 31.122 árið 2022 og fjölgaði því um 4 prósent milli ára.
29.360 vélar og tæki voru til skoðunar. Til samanburðar voru 27.186 vélar og tæki til skoðunar árið 2022 og nam fjölgunin því 8 prósentum milli ára.
20.465 vinnuvélar og tæki voru skoðuð á árinu eða 69,7 prósent af skráðum vinnuvélum og tækjum. Skoðunarhlutfallið hækkaði á milli ára en fór úr 67,6 prósent árið 2022 þegar 18.214 vélar og tæki voru skoðuð í 69.7 prósent árið 2023.
90 prósent lyfta voru skoðaðar. Hlutfallið lækkaði úr 93,1 prósent milli ára.
2.000 vinnuvélar og tæki voru nýskráð. Nýskráningar á árinu 2022 voru samtals 1949 og nam aukningin um 2,6 prósent milli ára.
1.388 vinnuvélar og tæki voru afskráð. Afskráningar á árinu 2022 voru 1.011 og fjölgaði því um 37 prósent milli ára.
4.870 eigendaskipti voru afgreidd. Þeim fjölgaði úr 3.236 árið 2022 eða um 50 prósent á milli ára.
Framkvæmd voru 5.325 verkleg próf. Verkleg próf á árinu 2022 voru 4.800 og fjölgaði því um 11 prósent milli ára.
Vettvangsathuganir
Starfsfólk Vinnueftirlitsins fór í 1.212 vettvangsathuganir í fyrirtæki árið 2023. Þær voru 992 árið 2022 og fjölgaði því um 22 prósent á milli ára.
57 prósent fyrirtækja sem fengu fyrirmæli í vettvangsathugunum gerðu úrbætur innan gefins frests.
Sérstaklega rík áhersla hefur verið á það síðustu misseri að fylgja markvisst eftir fyrirmælum til vinnustaða um úrbætur í vinnuumhverfinu. Viðbrögð vinnustaðanna hafa verið góð og bregðast þeir að öllu jöfnu hratt og vel við þegar kemur að því að bæta vinnuumhverfið. Þannig hefur dagsektarmálum ekki fjölgað þrátt fyrir markvissari eftirfylgni.
Stafræn samskipti
Á árinu voru tekin upp stafræn samskipti við vinnustaði. Það þýðir að haft er samband rafrænt og kallað eftir gögnum um það hvort lögbundið vinnuverndarstarf fari fram á vinnustaðnum. Ef ekki, eru gefin fyrirmæli um úrbætur. Haft var samband við 112 vinnustaði með þeirri aðferð. Markmiðið er að fjölga slíkum samskiptum og ná þannig til fleiri vinnustaða en ella.
Mynd 1. Vettvangsathuganir og stafræn samskipti.
Í könnun sem Maskína gerði fyrir hönd Vinnueftirlitsins árið 2023 kom í ljós að 51,7 prósent íslenskra fyrirtækja er með skriflega áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað, en samkvæmt lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum eiga allir atvinnurekendur að sjá til þess að slík áætlun sé til staðar óháð stærð vinnustaðar. Svo virðist sem helst vanti upp á að hún sé gerð hjá minni vinnustöðum.
Mikill meirihluti fyrirtækja með 50 starfsmenn eða fleiri eru með skriflega áætlum um öryggi og heilbrigði. 87 prósent fyrirtækja með 150 eða fleiri starfsmenn, 81 prósent með 50 til 149 starfsmenn og 59 prósent með 11-49 starfsmenn. Hins vegar eru aðeins 18 prósent vinnustaða með 10 starfsmenn eða færri með slíka áætlun. Vinnueftirlitið stefnir að því að hrinda af stað aðgerðavakningu til að hvetja vinnustaði til að gera áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað, óháð stærð.
Fyrrnefnd könnun leiddi í ljós að 46,7 prósent fyrirtækja er með öryggistrúnaðarfólk og - verði eða öryggisnefndir.
Vinnuslys
Tilkynntum vinnuslysum fjölgaði jafnt og þétt til ársins 2020 þegar þeim fækkaði nokkuð. Á það við um bæði tilkynnt vinnuslys og hlutfall vinnuslysa af starfandi á vinnumarkaði. Líklega má rekja þetta til áhrifa heimsfaraldurs en mikið hægði á takti samfélagsins á meðan hann stóð sem hæst og fjarvinna varð algeng. Eftir 2020 hefur vinnuslysum fjölgað ár frá ári og árið 2023 var fjöldinn orðinn sá sami og árið 2019, en að teknu tilliti til fjölgunar á vinnumarkaði eru vinnuslys engu að síður enn hlutfallslega færri en árið 2019. Árið 2019 lenti 1,11 prósent af starfsfólki á vinnumarkaði í vinnuslysi en 1,03 prósent árið 2023.
Fjöldi tilkynntra vinnuslysa
Ár | Fjöldi á vinnumarkaði | Fjöldi skráðra vinnuslysa | Tíðni vinnuslysa af fjölda starfandi (%) |
---|---|---|---|
2017 | 197.081 | 2137 | 1,08 |
2018 | 202.942 | 2204 | 1,09 |
2019 | 201.326 | 2234 | 1,11 |
2020 | 191.486 | 1810 | 0,95 |
2021 | 195.029 | 1876 | 0,96 |
2022 | 208.872 | 1965 | 0,94 |
2023 | 217.882 | 2234 | 1,03 |
Tafla 1. Fjöldi á vinnumarkaði og vinnuslys.
Kyn og aldur
Ef skipting vinnuslysa milli kynja er skoðuð sést að konur lenda í ríflega einu af hverjum þremur slysum en karlar tveimur af hverjum þremur. Hlutfallið er nokkuð stöðugt milli ára. Þess má geta að konur eru um 47 prósent af starfandi á vinnumarkaði og karlar um 53 prósent. Þetta hlutfall hefur jafnframt verið nokkuð stöðugt síðastliðin ár. Það að karlar lendi frekar í vinnuslysum má líklega rekja til þess að karlar eru oftar í líkamlega áhættumeiri störfum en konur.
Ef skoðuð er skipting slysa eftir kyni og aldri þá sést að ungir karlar eru líklegastir til að lenda í vinnuslysum og hjá þeim fækkar slysum eftir því sem líður á starfsævina. Minni aldursmunur er hjá konum en hjá þeim fjölgar slysum heldur undir lok starfsævinnar.
Mynd 2. Fjöldi vinnuslysa eftir aldri og kyni 2023.
Atvinnugreinar
Vinnuslys árið 2023 voru flest í opinberri stjórnsýslu en hér undir fellur meðal annars löggæsla. Næst flest voru slys í framleiðslu en undir hana falla fiskvinnsla, matvælaiðnaður og stóriðja. Slysum fækkar heldur í framleiðslu en fjölgar heldur í opinberri stjórnsýslu. Í nokkrum greinum fjölgar slysum eða í mannvirkjagerð, flutningi og geymslu og rekstri veitinga- og gististaða sem má væntanlega rekja til aukinna umsvifa í þessum greinum. Jafnframt fjölgar slysum í heilbrigðis- og félagsþjónustu.
Mynd 3. Fjöldi vinnuslysa eftir atvinnugreinum 2020-2023.
Mynd 3 sýnir fjölda vinnuslysa eftir atvinnugreinum í þeim greinum þar sem flest slys verða.
Bókstafirnir á mynd 3 standa fyrir tiltekna ISAT bálka.
Þeir eru eftirfarandi:
O = Opinber stjórnsýsla
C= Framleiðsla (matvælaframleiðsla, fiskvinnsla og önnur framleiðsla
H= Flutningastarfsemi
F = Mannvirkjagerð
Q = Heilbrigðis og félagsþjónusta
G= Heild og smásöluverslun
I = Rekstur gististaða og veitingarekstur
P= Fræðslustarfsemi
D= Rafmagns og hitaveitur
Tíðni atvinnugreina
Ef fjöldi slysa er skoðaður í samhengi við fjölda starfandi í greinum, sem gefur oft betri mynd af þróun vinnuslysa, þá er slysatíðni í opinberri stjórnsýslu svipuð og síðastliðin ár að undanskilinni fækkun árið 2022. Tíðni fer lækkandi í framleiðslu en eykst í flutningi og geymslu og mannvirkjagerð. Þar fjölgar slysum meira en ætla mætti að teknu tilliti til aukinna umsvifa og fjölgunar starfandi í greinunum. Rafmagns-, gas- og hitaveitur skera sig nokkuð úr hvað fjölgun varðar en fjöldi starfsfólks er nokkur stöðugur í þessum geira. Hann er ekki fjölmennur þannig að tiltölulega fá slys geta haft nokkur áhrif á tölurnar.
Mynd 4. Tíðni miðað við 1.000 starfandi í greinunum þar sem flest slys verða.
Bókstafirnir á mynd 4 standa fyrir tiltekna ISAT bálka.
Þeir eru eftirfarandi:
O = Opinber stjórnsýsla
D= Rafmagns og hitaveitur
H= Flutningastarfsemi
C= Framleiðsla (matvælaframleiðsla, fiskvinnsla og önnur framleiðsla)
F = Mannvirkjagerð
Q = Heilbrigðis- og félagsþjónusta
G= Heild- og smásöluverslun
I = Rekstur gististaða og veitingarekstur
P= Fræðslustarfsemi
Banaslys
Banaslys við vinnu eru sem betur fer sjaldgæf á Íslandi en þau voru engu að síður þrjú árið 2023 sem er aðeins yfir meðaltali áranna 2017-2023 sem er 2,4 slys á ári. Banaslysin urðu við störf í landbúnaði og smásölu. Ekkert banaslys varð við mannvirkjagerð árið 2023 en þau eru að öllu jöfnu flest í mannvirkjagerð, eða um helmingur alla banaslysa á árunum 2017-2023.
Ár | Fjöldi banaslya alls | Mannvirkjagerð | Flutningur og geymsla | Framleiðsla | Landbúnaður | Opinber stjórnsýsla | Smásala |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2 | 1 | 1 | ||||
2018 | 3 | 1 | 2 | ||||
2019 | 2 | 1 | 1 | ||||
2020 | 3 | 2 | 1 | ||||
2021 | 3 | 2 | 1 | ||||
2022 | 1 | 1 | |||||
2023 | 3 | 2 | 1 | ||||
Samtals | 17 | 8 | 3 | 2 | 2 | 1 | 1 |
Tafla 2. Banaslys eftir atvinnugreinum.
Á mynd 5 má sjá fjölda banaslysa eftir árum 2017-2023
Mynd 5. Fjöldi banaslysa árin 2017-2023.
Regluleg námskeið
Vinnueftirlitið býður upp á ýmis námskeið tengd vinnuvélum, vinnuvernd, efnum og efnahættum.
Árið 2023 sátu samtals 1.970 nemendur námskeið hjá Vinnueftirlitinu.
Samtals sátu 476 nemendur vinnuverndarnámskeið. Þar af 387 námskeið fyrir öryggistrúnaðarmenn og öryggisverði og 89 önnur vinnuverndarnámskeið.
Samtals sátu 1.285 réttindanámskeið fyrir stjórnendur vinnuvéla. Þar af sátu alls 1.217 nemendur frumnámskeið. Þar af 766 frumnámskeið á íslensku, 257 frumnámskeið á ensku, 141 frumnámskeið á pólsku, 42 frumnámskeið á spænsku, 10 frumnámskeið á úkranísku og 42 frumnámskeið á spænsku og 68 byggingakrananámskeið.
Samtals sátu 143 ADR námskeið til að öðlast réttindi til að flytja hættulegan farm á götum úti. 68 sátu námskeið um meðhöndlun á Asbesti.
Ýmis verkefni
Símtöl
Það hringdu 11.664 í okkur og við svöruðum tæplega 90 prósent símtala sem vörðu lengur en í 15 sekúndur.
Símtölum fækkaði um 10 % milli ára. Fóru úr 13.002 árið 2022.
Netspjall
Netspjöll voru 714.
Komur
Það komu að meðaltali 5 viðskiptavinir á starfsstöðvar okkar á dag en eitt af markmiðum stofnunarinnar með aukinni stafvæðingu er að viðskiptavinir geti leyst sín mál á vefnum og þurfi ekki að gera sér ferð.
Heimsóknir á vefsíðu
Heimsóknum á vef Vinnueftirlitsins fjölgaði úr 63.957 2022 í 86.821 eða um 36%
Útgáfa skírteina
Við gáfum út 3.970 vinnuvélaskírteini. Endurútgefin skírteini voru 1.053. Ný og endurútgefin ADR skírteini voru 222.
Götuskráningar
423 umsóknir um götuskráningar vinnuvéla afgreiddar.
Skjalavarsla
4.716 mál voru skráð í GoPro skjalakerfið okkar.
Umsagnir vegna leyfa
Umsögnum vegna starfsleyfa, markaðsleyfa, veitingahúsaleyfa og löggildingar rafvirkja fjölgaði um 2,4% milli ára. Fóru úr 959 í 982.
Þar af fjölgaði umsögnum vegna veitingahúsa- og gistileyfa um 15 % Fóru úr 603 í 692 á árinu 2023.
Mannauður
60 störfuðu hjá Vinnueftirlitinu í lok árs 2023 í 58,7 stöðugildum. 40 karlar og 20 konur með fjölbreytta menntun og víðtæka þekkingu og reynslu á starfssviði stofnunarinnar. Meðalfjöldi stöðugilda (ársverk) á árinu var hins vegar 60,9.
Starfsemin er dreifð á 9 starfsstöðvar um allt land. Árið 2023 var 61 % starfsfólks starfandi í Reykjavík en 38 % á öðrum starfsstöðvum.
Janúar
Atvinnurekendur hvattir til að tilkynna vinnuslys
Vinnueftirlitið sendi í byrjun árs út hvatningu til atvinnurekenda um að tilkynna vinnuslys hafi þau orðið á vinnustaðnum. Gert var auglýsingaefni fyrir vef og samfélagsmiðlum með yfirskriftinni: Hefur orðið vinnuslys á þínum vinnustað? Á eftir að tilkynna það? Hvatningin var endurtekin í ágúst og er markmiðið að senda hana út með reglulegu millibili.
Atvinnurekendum ber að tilkynna rafrænt til Vinnueftirlitsins öll slys sem leiða til þess að starfsmaður verður óvinnufær í einn eða fleiri daga, umfram þann dag sem slysið varð. Vinnueftirlitið heldur skrá yfir vinnuslys í þeim tilgangi að afla þekkingar um tíðni og orsakir slysa. Tilgangurinn er að koma í veg fyrir að sambærileg slys endurtaki sig og að efla forvarnastarf á vinnustöðum. Þess vegna er mjög mikilvægt að atvinnurekendur sinni tilkynningarskyldu sinni.
Febrúar
Aðgerðavakning gegn kynferðislegri áreitni á vinnustað
Vinnueftirlitið hleypti af stað aðgerðavakningu gegn kynferðislegri áreitni á vinnustöðum undir yfirskriftinni #TökumHöndumSaman: Grípum til aðgerða gegn kynferðislegri áreitni. Tilgangurinn var og er að hvetja vinnustaði til að grípa til aðgerða gegn kynferðislegri áreitni á vinnustað með forvörnum, fræðslu og markvissum viðbrögðum. Herferðin var unnin í samstarfi við samtök aðila vinnumarkaðarins, embætti landlæknis, Jafnréttisstofu og félags- og vinnumarkaðsráðuneytið.
Rannsóknarniðurstöður á einkennum íslensks vinnumarkaðar voru kynntar
Íslenskur vinnumarkaður er mjög kynjaskiptur og eru konur tvöfalt líklegri en karlar til að fást við krefjandi einstaklinga í starfi, erfiða viðskiptavini, þjónustunotendur eða nemendur, að því er fram kemur í rannsókn Félagsvísindastofnunar Háskóla Íslands sem félags- og vinnumarkaðsráðuneytið og Vinnueftirlitið fólu stofnuninninni að gera. Upplifunin var algengust á meðal fólks sem starfar við umönnun en næst á eftir fylgdi starfsfólk í kennslu og uppeldisfræði.
Í rannsókninni var staða fólks á íslenskum vinnumarkaði könnuð sem og ástæður brotthvarfs. Niðurstöðurnar voru birtar á vef Stjórnarráðsins í febrúar 2023.
Mars
Morgunfundur um heilsueflandi vinnustaði
Vinnueftirlitið, VIRK og embætti landlæknis héldu morgunfund um heilsueflandi vinnustaði miðvikudaginn 29. mars undir yfirskriftinni „Skref fyrir skref.” Þar fór fram kynning á nýrri vefsíðu og kynningarmyndböndum. Eins var fjallað um innleiðingu heilsueflandi vinnustaðar hjá Hafnarfjarðarbæ og framkvæmd heilsueflandi vinnustaðar hjá Eflu.
Samnorrænt kennsluefni um vinnuumhverfi fyrir ungmenni
Vinnueftirlitið tók þátt í að gera og gefa út samnorrænt kennsluefni um vinnuumhverfi ætlað ungmennum. Markmiðið með efninu er að ungt fólk þekki hvað einkennir góðan vinnustað þar sem stuðlað er að öryggi, góðri heilsu og vellíðan. Áhersla er lögð á gildi forvarna en því miður er ungu fólki hættara við að lenda í vinnuslysum en þeim sem eldri eru.
Norrænn verkefnahópur vann kennsluefnið. Efninu er skipt upp í sex kennslustundir en hverri kennslustund fylgja myndbönd, kennsluglærur, kennsluleiðbeiningar og verkefni á öllum Norðurlandamálunum. Efnið er ætlað til kennslu í efstu bekkjum grunnskóla en er öllum opið og getur jafnframt nýst á framhaldsskólastigi.
Kennsluefnið er aðgengilegt á vef Vinnueftirlitsins og á norden.org.
Öryggi við jarðvegsvinnu
Vinnueftirlitið yfirfór og endurútgaf efni varðandi öryggi við jarðvegsvinnu og birti á vef Vinnueftirlitsins. Markmiðið var að vekja athygli á þeim öryggisatriðum sem hafa ber í huga við jarðvegsvinnu og undirbúning hennar.
Apríl
Veggspjöld með góðum ráðum um líkamsbeitingu við vinnu
Vinnueftirlitið gaf út þrjú veggspjöld í tilefni af alþjóðadegi vinnuverndar 28. apríl með góðum ráðum um líkamsbeitingu við vinnu svo stuðla verði að því að öll komi heil heim starfsævina á enda. Gildir það um hvaða störf sem er en að þessu sinni var sjónum beitn að starfsfólki í mannvirkjagerð. Eitt fjallar almennt um góða líkamsbeitingu við vinnu í mannvirkjagerð, annað um einhæfa álagsvinnu og þriðja um það að lyfta þungu.
Vinna í mannvirkjagerð getur falið í sér líkamlegt álag og þegar ekki er farið rétt að getur það haft neikvæð áhrif síðar á ævinni. Öll viljum við komast hjá því að þurfa að líta í baksýnisspegilinn ef þrálátir stoðkerfisverkir láta á sér kræla svo sem verkir í baki, öxlum, hálsi og hnjám. Þess vegna skiptir rétt líkamsbeiting svo miklu máli og má ekki gleymast í erli hversdagsins.
Veggspjöldin eru aðgengileg á vef Vinnueftirlitsins á íslensku, ensku og pólsku.
Maí
Boðið upp á stafræn frumnámskeið
Vinnueftirlitið hóf að bjóða upp á stafræn frumnámskeið fyrir minni vinnuvélar. Markmiðið er að gera námsefnið aðgengilegra fyrir nemendur sem geta tileinkað sér það án tillits til staðsetningar á þeim hraða sem hverjum og einum hentar.
Námið er gagnvirkt og skiptist í fjóra hluta; vinnuvernd, eðlisfræði, vélfræði véla og vinnuvélar og notkun þeirra. Í náminu er notast við stutt myndbönd, skýringarmyndir, flettispjöld, spurningar og stutt verkefni þar sem nemendur þurfa að klára einn kafla áður en þeir byrja á þeim næsta.
Veggspjald um vinnu barna og unglinga
Vinnueftirlitið gaf út nýtt veggspjald um vinnu barna og ungmenna þar sem fjallað er um hvaða störfum börn og unglingar mega sinna eftir aldri og almennar reglur um vinnutíma þeirra á sumrin og á skólatíma.
Veggspjaldinu, sem er aðgengilegt hér á vefnum, er ætlað að styðja við atvinnurekendur sem hafa ungt fólk í vinnu og ungmennin sjálf.
Júní
Veggspjald með varúðarreglum við heita vinnu
Vinnueftirlitið endurútgaf í samstarfi við Húsnæðis- og mannvirkjastofnun veggspjald um heita vinnu þar sem farið er yfir varúðarreglur við slíka vinnu.
Þegar talað er um heita vinnu er átt við vinnu þar sem unnið er með skurðarverkfæri, eins og til dæmis slípirokk, logsuðu, rafsuðu, heitt loft og gasloga. Neistar eða opinn eldur getur myndast við slíka vinnu og af henni stafað bæði sprengi- og brunahætta.
Vinnueftirlitið gaf samhliða út fræðsluefni með ýmsum heilræðum varðandi heita vinnu en þar er meðal annars fjallað um undirbúning og brunavarnir.
Ágúst
Stafrænt frumnámskeið á ensku
Vinnueftirlitið hóf að bjóða upp á stafrænt frumnámskeið á ensku en námskeiðið veitir bókleg réttindi fyrir minni vinnuvélar. Stafrænu frumnámskeiði var fyrst hleypt af stokkunum á íslensku í maí 2023.
Vinnueftirlitið á Iðnaðarsýningunni 2023
Vinnueftirlitið tók þátt í Iðnaðarsýningunni í Laugardalshöll en sýningin spannaði hið víða svið iðnaðar hvort sem horft er til mannvirkja, orku, framleiðslu, hugverka eða grænna lausna. Markmiðið með þátttökunni var að vekja athygli á mikilvægi vinnuverndar og leiðbeina um öryggismál, vinnuvélaréttindi, tilkynningar á vinnuslysum, gerð áhættumats og fleira.
Október
Stafrænt frumnámskeið á pólsku
Vinnueftirlitið hóf að bjóða upp á stafrænt frumnámskeið á pólsku en námskeiðið veitir bókleg réttindi fyrir minni vinnuvélar. Stafrænu frumnámskeiði var fyrst hleypt af stokkunum á íslensku í maí 2023 og á ensku í ágúst 2023.
Vinnueftirlitið á öryggisráðstefnu Slysavarnafélagsins Landsbjargar
Vinnueftirlitið tók þátt í öryggisráðstefnu Slysavarnafélagsins Landsbjargar, EU Safety 2023. Markmiðið var að vekja athygli á mikilvægi vinnuverndar, leiðbeina um öryggi og vellíðan á vinnustöðum og svara spurningum gesta og gangandi.
Vinnueftirlitið hlaut viðurkenningu Jafnvægisvogarinnar annað árið í röð
Vinnueftirlitið hlaut viðurkenningu Jafnvægisvogarinnar 2023 en viðurkenningin er veitt fyrirtækjum, sveitarfélögum og opinberum aðilum sem hafa náð að jafna hlutfall kynja í efsta lagi stjórnunar í að minnsta kosti 40/60. Stofnunin hlaut þessa viðurkenningu annað árið í röð og er stolt af því að vera í hópi þeirra 89 fyrirtækja, sveitarfélaga og stofana sem hana fengu.
Óskað var eftir umsóknum um styrki í nýstofnaðan Vinnuverndarsjóð
Vinnueftirlitið óskaði í fyrsta skipti eftir umsóknum um styrki í nýstofnaðan Vinnuverndarsjóð en sjóðurinn er samstarfsverkefni félags- og vinnumarkaðsráðuneytisins og Vinnueftirlitsins. Markmið hans er að efla rannsóknir á sviði vinnuverndar og stuðla að bættri vinnuvernd á íslenskum vinnumarkaði. Sjóðnum er ætlað að styrkja verkefni og rannsóknir sem miða að því.
Óskað eftir leik- og grunnskólum til þátttöku í samstarfsverkefni um vinnuumhverfi
Vinnueftirlitið óskaði eftir leik- og grunnskólum til þátttöku í samstarfsverkefni um vinnuumhverfi en Vinnueftirlitið, Samband íslenskra sveitarfélaga og Kennarasamband Íslands ásamt félags- og vinnumarkaðsráðuneytinu eiga í samstarfi um verkefni sem hefur það markmið að meta áhættuþætti í vinnuumhverfi starfsfólks leik- og grunnskóla. Ætlunin er að stuðla að heilbrigðu vinnuumhverfi og um leið að góðri heilsu, vellíðan og öryggi allra sem þar starfa.
Með verkefninu er ætlunin að stjórnendur og starfsfólk öðlist dýpri skilning á áhrifum áhættuþátta á vinnustaðamenningu og vinnuumhverfi, rýni áhættuþætti síns vinnuumhverfis og fái í kjölfarið stuðning til að efla heilbrigt og jákvætt vinnuumhverfi.
Vinnuverndarfræðsla á samfélagsmiðlum
Í tilefni af evrópsku vinnuverndarvikunni 2023 vakti Vinnueftirlitið athygli á ýmis konar fræðsluefni tengt vinnuvernd á samfélagsmiðlum undir yfirskriftinni Farsæl framtíð í vinnuvernd.
Nóvember
Aðgerðavakning um heilbrigða vinnustaðamenningu á vinnustað
Vinnueftirlitið hóf aðgerðavakninguna #Tökum höndum saman: Eflum heilbrigða vinnustaðamenningu á baráttudegi gegn einelti 8. nóvember. Markmiðið hennar var og er að vekja athygli á því að heilbrigð vinnustaðamenning stuðlar að öryggi og vellíðan starfsfólks og er ein áhrifaríkasta forvörnin gegn einelti, áreitni og ofbeldi á vinnustað. Hún hefur auk þess jákvæð áhrif á árangur og orðspor vinnustaða.
Unnið var nýtt fræðslu- og stoðefni um vinnustaðamenningu í tengslum við aðgerðavakninguna og ný sjónvarpsauglýsing frumsýnd en henni er ætlað að vekja athygli á efninu og mikilvægi vinnuverndar.