Fara beint í efnið
Embætti landlæknis Forsíða
Embætti landlæknis Forsíða

Embætti landlæknis

Öndunarfærasýkingar – Vika 2 2025

16. janúar 2025

Mælaborð sóttvarnalæknis um öndunarfærasýkingar hefur verið uppfært með gögnum út viku 2 ársins 2025 (6.–12. janúar 2025).

Mynd. Mælaborð um öndunarfærasýkingar

Inflúensa, RS veirusýking og COVID-19

Fleiri greindust með inflúensu í annarri viku ársins 2025 samanborið við þá fyrstu. Samtals greindust 55 einstaklingar, þar af 42 með inflúensutegund A(pdm09), átta með tegund A(H3) og fimm með inflúensutegund B. Þeir sem greindust voru í öllum aldurshópum en átta einstaklingar voru í aldurshópnum 65 ára og eldri og 10 voru yngri en fimm ára.

Sjö einstaklingar lágu inni á Landspítala með inflúensu í viku 2 en það eru færri en undangengnar tvær vikur. Af þeim voru tveir í aldurshópnum 65 ára og eldri en aðrir voru í aldurshópnum 15–64 ára. Þá komu 22 einstaklingar á bráðamóttökur með inflúensu.

Svipaður fjöldi greindist með RS veirusýkingu í viku 2 og í viku 1, færri en greindust á síðustu þremur vikum ársins 2024. Í viku 2 greindust 52 einstaklingar með RS, þar af var tæpur helmingur í aldurshópnum 65 ára og eldri. Sjö börn undir eins árs aldri greindust í vikunni sem er talsverð fækkun samanborið við undangengnar vikur. 15 einstaklingar lágu á Landspítala með RS veirusýkingu í viku 2, þar af 13 í aldurshópnum 65 ára og eldri og hinir tveir á aldrinum 15–64 ára.

Í viku 2 greindust þrír einstaklingar með COVID-19. Einn lá á Landspítala með COVID-19.

Aðrar öndunarfærasýkingar

Af öðrum öndunarfæraveirum greindust flestir með rhinoveiru (kvef) og aðrar kórónuveirur (heldur en SARS-CoV-2).

Öndunarfærasýni sem fara í veirugreiningu hafa aldrei verið fleiri það sem af er þessum vetri en 324 sýni voru greind í viku 2. Hlutfall jákvæðra sýna af heildarfjölda sýna hefur þó farið lækkandi undanfarnar þrjár vikur og var 45% í vikunni.

Klínískum greiningum á Mycoplasma bakteríusýkinga (greiningum lækna óháð rannsóknarniðurstöðu) hefur fækkað undanfarnar þrjár vikur en í viku 2 greindust fjórir einstaklingar. Enginn hefur greinst með kíghósta undanfarnar sex vikur og því virðist sem faraldurinn sem hófst síðastliðið vor sé liðinn undir lok.

Staðan í Evrópu

  • Greiningum á inflúensu heldur áfram að fjölga í ríkjum ESB/EES. Einstaklingar 65 ára og eldri eru í mestri hættu á alvarlegum veikindum og innlögnum á sjúkrahús vegna árlegrar inflúensu þó innlagnir sjáist hjá öllum aldurshópum. Heilt yfir hefur meirihluti greindra inflúensuveira þennan veturinn verið af tegund A(H1N1)pdm09.

  • Tíðni RS veirusýkinga er nú stöðug eftir aukningu á síðustu vikum ársins 2024. Frá viku 40 hefur um 70% af þeim sem legið hafa á sjúkrahúsi með RS veirusýkingu verið börn undir fimm ára aldri og um 20% í aldurshópnum 65 ára og eldri. Innlögnum sem og legum á gjörgæslu vegna RS veirusýkingar fer fjölgandi.

  • Tíðni COVID-19 (SARS-CoV-2 sýkinga) er stöðug eða fer lækkandi og er lægri en á sama tíma síðasta vetur.

Sjá frekari upplýsingar á vef Sóttvarnastofnunar Evrópusambandsins.

Forvarnir

Búast má við áframhaldandi inflúensu og RS veirusýkingum næstu vikur. Bólusetningar eru áhrifaríkasta vörnin gegn alvarlegum veikindum vegna öndunarfæraveirusýkinga. Bóluefni gegn inflúensu er enn til hjá birgja. Aðstandendur barna 6 mánaða til 4 ára, einstaklingar eldri en 60 ára og aðrir einstaklingar í forgangs- og áhættuhópum eru áfram hvattir til að þiggja bólusetningu en þessir hópar eru í mestri hættu á alvarlegum veikindum bæði vegna inflúensu og RSV.

Þátttaka í inflúensubólusetningum hefur verið undir væntingum en þátttaka 60 ára og eldri í bólusetningum gegn inflúensu það sem af er þessum vetri er nú tæp 46% og þátttaka barna undir 5 ára er innan við 20%. Bóluefni gegn RSV fyrir ungbörn er ekki fáanlegt á Íslandi og bóluefni fyrir eldri fullorðna lítið notað enn sem komið er.

Almennar sóttvarnir, við minnum á að:

  • Varast umgengni við aðra sem eru með einkenni sýkingar.

  • Vera heima á meðan þú hefur einkenni og þangað til vel á batavegi og hitalaus í sólarhring.

  • Hylja munn og nef við hósta og hnerra.

  • Sýna sérstaka varúð í nánd við viðkvæma einstaklinga ef þú ert með einkenni sýkingar.

  • Íhuga notkun andlitsgrímu í fjölmenni.

  • Þvo hendur oft og vel.

  • Þrífa sameiginlega snertifleti og lofta út í sameiginlegum rýmum eins og hægt er.

Sóttvarnalæknir