Kosningabaráttur eru í auknum mæli háðar á samfélagsmiðlum. Samfélagsmiðlar safna ítarlegum upplýsingum um notendur, til dæmis um staðsetningu þeirra, aldur, hvað þeim líkar við, skrifa ummæli um eða deila. Þannig eru markhópar afmarkaðir með nákvæmari hætti en áður hefur þekkst og auðvelt er að birta notendum auglýsingar sem höfða sérstaklega til þeirra.
Stjórnmálaskoðanir eru viðkvæmar persónuupplýsingar
Í kosningabaráttu þarf að gæta að því að unnið sé eftir persónuverndarlögum. Vinnsla stjórnmálasamtaka á viðkvæmum persónuupplýsingum félagsmanna og kjósenda, svo sem um stjórnmálaskoðanir, verður að byggjast á afdráttarlausu samþykki hins skráða, það er, einstaklingsins sem er undir, fyrir vinnslunni. Samþykkið skal vera upplýst og skýrt um hvernig og hverjir megi nota persónuupplýsingar viðkomandi og í hvaða tilgangi. Í því felst meðal annars að gera verður ríkar kröfur til fræðslu til hins skráða og á það einnig við þegar unnið er með almennar persónuupplýsingar á grundvelli lögmætra hagsmuna.
Verklagsreglur og álit
Á vegum þeirra stjórnmálasamtaka sem buðu fram til síðustu alþingiskosninga voru gerðar sameiginlegar verklagsreglur sem taka mið af leiðbeiningum og tillögum Persónuverndar sem fram komu í áliti frá 2020 um notkun stjórnmálasamtaka á samfélagsmiðlum fyrir kosningar til Alþingis.
Fyrir alla þá sem hyggjast taka þátt í stjórnmálabaráttu er nauðsynlegt að taka mið af eftirfarandi:
Grundvallarþekking á persónuverndarlöggjöfinni.
Öll vinnsla persónuupplýsinga verður að fara fram í samræmi við persónuverndarlöggjöfina. Það þýðir að vinnslan verður að vera lögmæt, sanngjörn og gagnsæ gagnvart einstaklingum og byggja á fullnægjandi heimild, til dæmis samþykki.
Gagnsæi að leiðarljósi við söfnun gagna
Gefa skal góðar og skiljanlegar upplýsingar um hvaða upplýsingum er safnað, hvaðan þeim er safnað, í hvaða tilgangi og hverjir (hvaða þriðju aðilar) hafa aðgang að upplýsingunum og hvert þeim kann að vera miðlað.
Góð meðvitund um þær tegundir upplýsinga sem unnar eru
Stjórnmálaskoðanir eru skilgreindar sem viðkvæmar persónuupplýsingar í persónuverndarlögunum. Það er í grundvallaratriðum bannað að nota slíkar upplýsingar án þess að hafa til þess heimild. Þegar persónuupplýsingar tengdar stjórnmálaskoðunum eru notaðar á samfélagsmiðlum er það einna helst afdráttarlaust samþykki sem kemur til greina.
Meðalhóf við söfnun og notkun persónuupplýsinga
Þetta á bæði við þegar stjórnmálasamtök eða aðrir skrá niður persónuupplýsingar og þegar þær eru notaðar. Til að mynda getur skrá eða hugbúnaður, sem er notaður í tengslum við heimsóknir og símtöl, verið með textasvæði þar sem starfsmenn stjórnmálasamtaka eða tiltekinnar kosningabaráttu geta skráð inn upplýsingar og þarf þá að tryggja að þar séu ekki skráðar meiri upplýsingar en nauðsynlegt er í tilteknum tilgangi. Þá ber að huga að því að þegar ná skal til afmarkaðs hóps á samfélagsmiðlum skal ekki nota meiri upplýsingar til afmörkunar hópsins en nauðsynlegt er hverju sinni. Þá er stjórnmálasamtökum að auki óheimilt að nýta persónusnið til að beina að einstaklingum efni og auglýsingum í tengslum við stjórnmálabaráttu sem fela í sér hvatningu um að nýta ekki kosningarréttinn. Skal þess að öðru leyti gætt að nýting persónusniðs samrýmist lýðræðislegum gildum. Aðrir en stjórnmálasamtök þurfa að gæta sérstakrar varúðar þegar afmörkun er beitt og gæta þar sérstaklega að meginreglum um lögmæti, sanngirni og meðalhóf.
Yfirsýn yfir hvaða upplýsingum er safnað á vefsíðunni
Fara skal yfir hvaða vefkökur eru settar upp á vefsíðunni. Eyða skal þeim vefkökum sem ekki er þörf á. Vefkökur sem ekki eru notaðar með virkum hætti geta enn sent upplýsingar um notendur vefsíðunnar til óviðkomandi þriðja aðila, til dæmis samfélagsmiðla.
Stjórn á þriðju aðilum
Gera skal vinnslusamninga þegar þriðju aðilar, svo sem auglýsingafyrirtæki eða greiningaraðilar, eru fengnir til að vinna persónuupplýsingar fyrir hönd stjórnmálasamtaka.
